MNL Noordelijke Afdeling

De najaarsbijeenkomst van de Noordelijke Afdeling van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde werd op zondagmiddag 22 november jl. gehouden in de kleine voormalige Synagoge te Dalfsen, een intiem en sfeervol onderkomen. Namens het bestuur van de stichting die zorgdraagt voor het onderhoud en het beheer van het gebouw werden onze leden gastvrij welkom geheten door Hannie Boers en Hans Pronk. Het aantal leden dat zich voor de bijeenkomst had aangemeld, was bij wijze van uitzondering geringer dan waarop we hadden gehoopt, maar dat stond een geanimeerd en onderhoudend samenzijn niet in de weg. Dat begon al bij de ontmoeting in grand café Het Oude Station, waar een broodmaaltijd met koffie, thee en frisdrank werd geserveerd. Gezamenlijk ging het vervolgens naar de Synagoge, in het centrum van Dalfsen.

Na een openingswoord door voorzitter Anton Brand hield de Zwolse schrijver-dichter-vertaler Paul Gellings een boeiende inleiding over het werk van Patrick Modiano, de Franse auteur aan wie vorig jaar de Nobelprijs voor de Literatuur werd toegekend. Gellings, die in 1999 aan de Rijksuniversiteit Leiden promoveerde op het proefschrift Le fardeau du nomade: poésie et mythe dans l’œuvre de Patrick Modiano, toonde zich kritisch over de kwaliteit van enkele Nederlandse vertalingen van de romans van Modiano en las een aantal fragmenten voor uit een essay dat hij onlangs bij uitgeverij Querido publiceerde, ter gelegenheid van het verschijnen van Modiano’s roman Om niet te verdwalen: een tocht door ‘Poëtisch Parijs’. Met veel smaak vertelde hij ten slotte over zijn ontmoetingen en correspondentie met de auteur – hetgeen mede leidde tot een levendige gedachtewisseling.

Hans Pronk, die een keuze had uit wel drie lezingen, koos ervoor te spreken over de historie van de bescheiden joodse gemeenschap in Dalfsen. Die is in 1838 zelfstandig geworden – Dalfsen had zelfs een eigen joodse begraafplaats – en ging kort voor de Tweede Wereldoorlog, in 1937, op in de joodse gemeente van Zwolle. De Synagoge, die verviel tot een bouwval, kon uiteindelijk worden behouden en gerestaureerd, en functioneert heden ten dage als een cultureel centrum. Oud-bestuurslid Jan Kristen, ook aanwezig, viel Hans Pronk geregeld bij met illustratieve anekdotes over Dalfsen en de betekenis van kleine synagoges in Noord-Nederland.

Zelf had Jan Kristen het laatste woord, en dat was een prachtig oratorisch betoog over het werk van de dichter Herman Hendrik ter Balkt (1938-2015), gelardeerd met culinaire uitstapjes naar het bereiden van een haas. Onder verwijzing naar de gedichten van Ter Balkt haalde Kristen herinneringen op aan zijn jeugd in Twente. In zijn woorden vielen de taalkundige, de didacticus én de bestuurder te beluisteren – en een waarachtig bewonderaar van de poëzie van Ter Balkt, oftewel Habakuk II de Balker. Heel toepasselijk sloot Kristen zijn voordracht af met het declameren van Ter Balkts gedicht De hazen. Het was zo stil in de Synagoge dat je een speld kon horen vallen.

Het bestuur van de Noordelijke Afdeling komt binnenkort bijeen om de eerstvolgende bijeenkomst voor te bereiden, een sociëteitsavond in Groningen of andermaal ‘op locatie’. Daarover krijgen alle leden natuurlijk nader bericht.

Verslag: Anton Brand, foto’s: Gerrit Brand. Zie voor meer foto’s en en een filmpje van Jan Kristen de facebookpagina van Gerrit Brand.