MNL Noordelijke Afdeling

De Najaarsbijeenkomst van de Noordelijke Afdeling van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde bood een gevarieerd en onderhoudend programma. De bijeenkomst vond plaats op dinsdag 6 november 2018 in de bovenzaal van sociëteit De Sleutel in Groningen en werd door ruim vijfendertig leden bijgewoond. Tussen de inleidingen en presentaties door genoten zij van een goed verzorgd en smakelijk buffet.

Voorzitter Anton Brand opende de bijeenkomst met enkele bestuurlijke aangelegenheden. Zo heette hij Erica van Boven welkom als nieuw bestuurslid en nam hij afscheid van Gelly Talsma, die uit het bestuur is getreden. Hij bedankte haar voor haar enthousiasme voor de Maatschappij en grote inzet voor de Noordelijke Afdeling. Ter herinnering gaf hij haar het net verschenen boek 1001 vrouwen in de twintigste eeuw van historica Els Kloek. Gelly Talsma sprak een kort dankwoord.

Ook kwam de samenstelling van de nieuwe kascommissie ter sprake. Henk Boels had tijdens de Voorjaarsbijeenkomst al te kennen gegeven in die commissie zitting te willen nemen. Dieneke Hempenius-van Dijk verklaarde zich daartoe eveneens bereid. Het verslag van de kascommissie komt tijdens de volgende Voorjaarsbijeenkomst aan de orde.

Daarna was het woord aan de eerste gastspreker: Fleur van de Bij, historica, journaliste en nieuw lid van de Maatschappij. Ze werd geïntroduceerd door bestuurslid Stefan van der Poel en sprak bewogen en inspirerend over haar literaire debuut De Nijl in mij. Een ontdekkingsreis naar het hart van de waanzin. Als student raakte Fleur van der Bij geïnteresseerd in de Nederlandse ontdekkingsreiziger Joannes (Juan) Maria Schuver en diens verdwijning en dood in Soedan in 1883. Ze reisde hem in 2006 na – een hoogst avontuurlijke en niet van risico’s gespeende onderneming – en werd door schrijver Frank Westerman gestimuleerd haar belevenissen en persoonlijke herinneringen te boek te stellen. Die herinneringen gingen emotionerend diep: ze betroffen de onverwachte dood van een jongere zus toen de schrijfster vijftien was. De Nijl in mij is een succesvol boek geworden. Fleur van de Bij kon aankondigen dat haar volgende boek in januari 2019 verschijnt: Verkeersslachtoffer 22/10. Op zoek naar de man die mijn zusje doodreed.

Vervolgens was het woord aan Peter Groenewold, in gezelschap van zijn echtgenote en co-auteur Gerlinde Schüssler. Ook zij werden door Stefan van der Poel geïntroduceerd. Samen met fotograaf Rein Scholte publiceerden zij dit voorjaar De markt, en dan hebben we het specifiek over de Groninger Vismarkt. Peter Groenewold vertelde fraai over de aanleiding, de totstandkoming en de vormgeving van het boek. Het is gebaseerd op een veertigtal gesprekken met verkopers en marktmeesters, oud en jong, rijk en arm, en biedt een intrigerend beeld van de ontwikkeling van de warenmarkt in het licht van culturele, maatschappelijke en economische veranderingen en het gemeentelijke binnenstadsbeleid. Peter Groenewold schilderde de markt als een podium voor honderden verhalen en sloot zijn inleiding af met een citaat van Hölderlin over ‘het einde van de markt’, uit het Duits vertaald door Ard Posthuma.

Laatste gastspreker was Louis Stiller, ingeleid door Anton Brand. Hij vertelde, daarbij behulpzaam geassisteerd door Annette Timmer, over het project Leesbaar Groningen, een literaire citatenkaart van de stad en de provincie Groningen naar het voorbeeld van het reeds verschenen Leesbaar Amsterdam. Hij toonde de kaart voor het eerst tijdens het onlangs gehouden festival Het Grote Gebeuren en deed dat thans opnieuw voor de leden van de Noordelijke Afdeling. Dat maakte veel tongen los, vooral over de mogelijke toepassingen van de kaart – van de binnenzijde van wc-deuren tot behangsel in hotelkamers, van koppen en mokken tot tafelkleden. De meeste citaten die Louis Stiller over Groningen kreeg aangereikt kwamen uit het oeuvre van Gerrit Krol. En natuurlijk kwam de vraag aan de orde of de samensteller nu ook een literaire citatenkaart van Drenthe gaat maken.

Ook de volgende Voorjaarsbijeenkomst van de Noordelijke Afdeling zal waarschijnlijk in De Sleutel plaatsvinden. Vanzelfsprekend ontvangen de leden daarover tijdig bericht.

Verslag: Anton Brand, foto’s: Maarten Praamstra, 06.11.2018