MNL Noordelijke Afdeling

De Najaarsbijeenkomst van de Noordelijke Afdeling van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde werd door vijfenveertig leden bijgewoond. Het programma stond geheel in het teken van de literatuur, met als blikvangers de omvangrijke projecten waaraan Bill Mensema en Ynskje Penning momenteel werken: een tiendelige autobiografische romancyclus, Decade, en een trilogie over de Koninklijke Marine in de Tweede Wereldoorlog, Overleven. De bijeen-komst vond plaats op dinsdag 15 oktober 2019 in de bovenzaal van sociëteit De Sleutel in Groningen. Tussen de inleidingen en presentaties door genoten de aanwezigen van een goed verzorgd en smakelijk buffet, opnieuw bereid door traiteur s’Amuse uit Groningen.

Voorzitter Anton Brand opende de bijeenkomst met enkele bestuurlijke aangelegenheden. Om te beginnen meldde hij dat Karin Sitalsing, die vanavond zou spreken over haar bekroonde boek Boeroes, om gezondheidsredenen verstek moest laten gaan. Gelukkig was Erwin K. de Vries, sinds vijf jaar mede-eigenaar van boekhandel Godert Walter in de Oude Ebbingestraat, te elfder ure bereid haar te vervangen. Als het meezit, zal Karin Sitalsing haar inleiding houden tijdens de Voorjaarsbijeenkomst 2020. De leden van de kascommissie, Dieneke Hempenius-van Dijk en Henk Boels, zijn bereid gebleken die rol ook dit jaar weer op zich te nemen. Tijdens de Voorjaarsbijeenkomst 2020 zullen zij verslag doen van hun bevindingen.

Daarna was het woord aan Erwin de Vries, die onder de titel De impact van het boek een boeiend betoog hield over de toekomst van het boekenvak, uit verschillend perspectief. Aan de hand van een powerpointpresentatie en puttend uit zijn eigen ervaring als mede-eigenaar van boekhandel Godert Walter in de Oude Ebbingestraat, stond Erwin uitgebreid stil bij recent wetenschappelijk onderzoek van de branchevereniging waarin de effecten van lezen zijn gemeten, zowel op de leeftijd, de gezondheid en het welbevinden van mensen als op economische en maatschappelijke tendenties in de uitgeverswereld en de boekhandel. Vanuit de zaal werd hij ondersteund door Ilona Duits, boekhandelaar te Haren, waar boekhandel Boomker onlangs een nieuw pand in gebruik heeft genomen. Hoewel hij het onderzoek kritisch onder de loep nam, stelde Erwin toch vast dat het boekenvak een beperkte maar betekenisvolle niche blijft voor een belangrijke doelgroep. Lezen beïnvloedt het welzijn positief, de toegevoegde waarde van een boekhandel in de woonomgeving is groot. Na zijn inleiding haastte Erwin zich naar zijn eigen boekhandel, waar de eerste editie werd gehouden van het door hem georganiseerde Nederlands Leescafé.

Na het voorgerecht introduceerde Anton Brand de schrijver Bill Mensema. Hij maakte al naam met succesvolle romans als Doem Dada, Fietsen met Bob Dylan, Captain Liefie en BOEM! alsook creatieve beschouwingen over (rock)muziek, en heeft zich nu gestort op het schrijven van een romancyclus in tien delen over de jaren van 1978 tot 1987, Decade, waarvan het eerste deel op 6 oktober feestelijk werd gepresenteerd bij Uitgeverij Passage. Dat eerste deel kreeg de titel Mannenborstjes; het tweede deel komt in februari 2020 uit – Het pact van de Pont Neuf. In een humoristisch en geanimeerd relaas vertelde Bill hoe hij na BOEM!, zijn lijvige roman over de aardbevingsproblematiek in Groningen, in een writer’s block belandde en hoe hij zich dankzij oude vrienden daaruit wist te bevrijden. Zijn uitgever, Anton Scheepstra, lichtte toe dat het idee om tien delen te maken was geënt op de Britse komische televisiereeks Fawlty Towers van John Cleese. Anton Brand ging met Bill Mensema in gesprek en Bill las een amusant fragment uit de nieuwe roman voor.

Het inhoudelijke deel van het programma werd afgesloten door Ynskje Penning, schrijver en beeldhouwer. Ze verwierf grote bekendheid met romans als Stormvloed en Emo’s labyrint en heeft zich in het afgelopen decennium gewijd aan een roman in drie delen over het leven van haar vader, de marinier Frans van Staalduinen, in het boek Frank van Yzerbergen. In een secuur en evenwichtig betoog vertelde Ynskje over de belevenissen van deze Frank van Yzerbergen en zes van zijn collega’s, die op 1 september 1939 op Curaçao zouden afzwaaien maar vier dagen daarvoor, toen in Nederland de mobilisatie werd afgekondigd, hun plannen en goede voornemens in rook zagen opgaan omdat ze onder de wapenen moesten blijven, ten minste tot een halfjaar na de oorlog. In Overleven staat de strijd op zee centraal, een vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder The Battle of the Atlantic. Trots toonde Ynskje de aanwezigen de bijzondere vormgeving van haar docu-drama, met een veelheid aan historische data, kaarten, foto’s en andere illustraties. Het tweede deel van de trilogie verschijnt volgend najaar, het derde deel in 2021.

Ook de volgende Voorjaarsbijeenkomst van de Noordelijke Afdeling zal waarschijnlijk in De Sleutel plaatsvinden. Vanzelfsprekend ontvangen de leden daarover tijdig bericht.

[ Verslag en foto’s: Anton Brand, 16.10.2019 ]